Dag 33. Home Based Care Natebe, full day (13 aug)

Om 9.00 vertrokken we met het hele medische team: Olivia, Noortje, Vidya, Theresa, Janet, Barbara, Elly, Berton, Gary en ik zelf. Daarnaast hadden we Brave en Hughy bij ons van African Impact. We waren in drie groepen ingedeeld. De ‘short’ route (Vidya, Elly en Gary) de ‘medium’ route (Noortje, Olivia, Janet en ik) en de ‘long’ route (Theresa, Barbara en Berton). Om 9.00 vertrokken we, ruim een uur later dan voor de normale projecten, wel fijn voor een keer. Op 45 minuten rijden buiten de stad lag de omgeving waarin we zouden werken en onderweg pikten we nog drie Caregivers op. Zij kennen de omgeving daar en zijn onze gidsen, vertalers en ‘helpers’. Na de hobbelige wegen als altijd, ver weg de ‘bush’ in, stopten we bij een huis waar de eerste patiënten al op ons zaten te wachten. In Nederland zeggen we wel eens dat iemand in ‘the middle of nowhere’ woont, nou vergeleken met deze plek is dat niks, dit was pas écht een heel erg afgelegen plek. Het is dan ook niet raar dat wij hier nodig zijn als Home Based Care om de mensen thuis op te zoeken, eerste hulp en medicijnen te verlenen en ze eventueel wel door te sturen naar een kliniek.
Wij bleven bij deze eerste plek, de andere twee groepen werden met het busje ergens anders afgezet. Er zaten hier vier patiënten op ons te wachten. Voor ons stonden er steeds wat stoelen, boomstronken of krukjes klaar om op te zitten. Ze zijn erg gastvrij en proberen je alles te geven, ondanks dat ze zo weinig hebben. Over het algemeen komen de klachten en onze acties op hetzelfde neer. Eén van ons neemt de ‘vitals’ op (temperatuur en bloeddruk) één zoekt de patiënt op in de map en schrijft alles op en de andere twee (of eigenlijk met z’n allen) vragen we naar de klachten en vragen daarop door. Verder kijken we wat eerdere klachten en acties waren. Meestal gaat het om hoofdpijn, rugpijn, maagpijn/buikpijn, jeuk, geen trek in eten, verkoudheid en af en toe wat andere klachten. Het eerste wat opvalt is dat ze vaak niet genoeg drinken (hoofdpijn). Verder werken ze fysiek vaak hard, bezemen ze de vloer (het zand) met gekromde rug met een ontzettend klein bezempje wat rugklachten veroorzaakt. De patiënten, maar zeker ook de caregiver, vinden het vooral belangrijk dat je medicijnen uitdeelt, al is het maar paracetamol. Echter mogen wij maar voor drie dagen uitgeven en lost het vaak niks op, er zit een onderliggend probleem. Helaas veel geklaag en onbegrip wanneer je van mening bent dat je met medicijnen bij de patiënt niks oplost. Ondanks dit hebben we wel heel wat paracetamol, multivitaminen, vitamine b en ‘rub-on’ uitgedeeld. Dit laatste voor pijn in knie, schouder, rug of verkoudheid. We hadden één bijzonder geval. Deze man klaagde over zere benen en hoofdpijn. Vragend naar de hoeveelheid water die hij dronk op een dag gaf hij als antwoord: ‘Ik heb al 6 maanden misschien geen water gedronken, ik vond het van baby af aan al niet lekker.’ Onmogelijk natuurlijk want geen mens kan 6 maanden zonder water. Maar wat bleek na wat doorvragen, hij dronk minsten twee grote flessen bier per dag! Tja dat verklaard de hoofdpijn en de zere benen wel natuurlijk. Veel meer dan voorlichten over minder alcohol drinken en meer water om zijn klachten te verminderen en het geven vitamine b voor zijn droge/jeukende huid konden we dan ook niet doen. Na deze vier patiënten waren we al een uur verder en konden we dan toch een stukje gaan lopen. Na 10 minuten kwamen we bij de volgende patiënten aan; een moeder en vier kinderen. Ook hier weer hoofdpijn, rugpijn, schouderpijn, pijn in knie en verkoudheden. Niet veel schokkends kunnen doen hier op wat medicijnen, advies en doorverwijzing naar de kliniek na. Maar wel vier kinderen heel erg blij gemaakt met een fantastisch knuffeltje gemaakt door Omi. Eén van de jongetjes, die bijna alleen maar stilletjes heeft zitten huilen tijdens onze aanwezigheid, kreeg een glimlach op zijn gezicht. Ook hier de gastvrijheid en vriendelijkheid van de mensen weer kunnen aanschouwen. De meeste mensen hebben hier hooguit voldoende geld/eten voor één maaltijd per dag. Maar tijdens ons bezoek aan dit gezin kreeg onze caregiver toch een vol bord met nshima en groentes aangeboden (wat ze ook op at). Ik was erg blij dat wij niks kregen, dat had ik niet kunnen aannemen. Na 1,5 uur moesten we echt weer weg, want eigenlijk zouden we om 12.00 bij onze lunchplek zijn, het was al 13.00, oeps. Een echte medium walk was het dus niet voor ons, maar uiteindelijk gaat het om de patiënten die je wel te zien krijgt. Onderweg kwamen we nog een jochie van een jaar of 2 met zijn moeder tegen. Het jongetje was als de dood voor ons blanken. Toen ik het ijs wilde breken met een knuffeltje van Omi ging hij helemaal door het lint, zo bang was hij. Ik kreeg gewoon een klap in mijn gezicht, oeps. Nee dan niet hoor, ze moeten het zelf wel willen natuurlijk, dus liepen we maar verder. We lunchten samen met de ‘short’ route mensen onder twee prachtige Afrikaanse bomen (gelukkig, want het was bloedheet) en reden vervolgens met beide groepen naar een school. Bij deze plek, weer onder de bomen op een aantal stenen, zat een hele groep mensen op ons te wachten voor ‘het spreekuur’. Wel lekker efficiënt natuurlijk. Weer veel dezelfde problemen, maar toch ook nog wat mensen doorgestuurd naar een kliniek. Zoals een vrouw met ernstige duizeligheid door hevige bloedingen en een jongetje met een soort bobbeltje op zijn oor (leek wat op een wrat) wat maar bleef groeien en zijn moeder was ongerust al leek het vrij onschuldig. Het was wel een heel bijzondere ervaring om de mensen zo in de buitenlucht zittend op wat stenen te behandelen, bloeddruk op te meten en voor te lichten. Vermoeid maar ook wel voldaan vertrokken we om 16.15 weer richting de bewoonde wereld, maar we hadden nog een hele route door de bush te gaan. We moesten alle caregivers weer afleveren en pikten ondertussen nog weer andere mensen op. Hughy zat achter het stuur een reed, naar mijn idee, nogal hard en roekeloos. Beetje griezelig na het verhaal uit Suriname, maar we zijn allemaal heel en levend thuis gekomen om 17.00. Allemaal ontzettend moe en vooral vies was het eerste wat we wilden een lange douche. Daarna konden onze kleren wel een wasbeurtje gebruiken om vervolgens aan te vallen op de heerlijke beef stuw met nshima en andijvie. Aangezien het vandaag Michaela’s laatste avond was zijn we met een paar anderen nog een ijsje gaan eten bij Olga’s.

Morgen ga ik ’s ochtends met het medische project naar Maramba Old People’s Home. ’s Middags ga ik er weer heen, maar dan om gewoon wat aandacht aan de mensen te geven, te kletsen en spelletjes te spelen. Zo kom je er de eerste vier weken nooit en dan ineens twee keer op één dag. Ik heb er in ieder geval zin in, ben ontzettend benieuwd wat ik daar ga aantreffen.